درمان گفتار برای اختلالات بلعیدن در کودکان یک موضوع بسیار حیاتی و اساسی است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت، یادگیری و رفتار اجتماعی کودکان داشته باشد. بیماری‌های تغذیه و بلعیدن می‌توانند منجر به مشکلاتی مانند مشکلات در مکیدن، نفخ خوردن و یا نگهداشتن غذا در دهان شود. اختلالات بلعیدن، یا دیسفاژیا، مشکلاتی هستند که با منتقل کردن مواد غذایی یا مایعات از دهان، گلو و یا مری روده به معده مرتبط هستند. در این مقاله، شما با تأثیرات اختلالات بلعیدن در کودکان و نحوه کمک به آنها توسط گفتاردرمان‌ها آشنا خواهید شد.
تعریف دیسفاژی
دیسفاژی یک اختلال تغذیه است که در آن کودک دشواری فیزیکی در بلعیدن دارد. این اختلال ممکن است باعث جذب غذا یا نوشیدنی به ریه‌ها شود که می‌تواند منجر به التهاب ریه یا شرایط جدی دیگری شود. علاوه بر این، دیسفاژی می‌تواند منجر به عدم مصرف غذا کافی، تغذیه ناکافی، عدم افزایش وزن و رشد مناسب شود.
مفهوم و علائم اختلال دیسفاژی
در این اختلال، فرایند بلعیدن که بیش از ۱۲ حرکت مختلف شامل ماه، زبان و عضلات گلو است، دچار مشکل می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث دشواری یا ناتوانی کودک در بلعیدن غذا و مایعات شود. برخی از علایم شایع این اختلال شامل خوردن آهسته، تلاش برای بلعیدن دهانی از غذا چند بار، دشواری هماهنگی جذب و بلعیدن، سرفه یا خفقان هنگام خوردن یا نوشیدن و از دست دادن وزن می‌شود. کودکانی که دچار این اختلال هستند ممکن است به بلعیدن و نوشیدن با موفقیت یاد بگیرند.
عوامل موثر در ایجاد دیسفاژی در کودکان
عوامل موثر در ایجاد دیسفاژی در کودکان شامل عیوب ساختاری، بیماری‌های مزمن مانند GERD و بیماری‌های مانند esophageal achalasia و eosinophilic esophagitis می‌شود. این اختلال در حدود ۲۵ تا ۴۵ درصد از کودکان با توسعه نرمال وجود دارد، اما در کودکان با شرایط پزشکی دیگر، این اختلال پراکنده‌تر است (تا ۸۰ درصد).
تشخیص دیسفاژی و درمان آن از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا این اختلال می‌تواند تاثیرات جدی بر سلامت کودکان داشته باشد. همچنین در صورت درمان نشدن، ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تر شود.
تاثیرات اختلال غذاخوردن در کودکان
تاثیرات روانی و اجتماعی
اختلالات غذاخوردن در کودکان می‌تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب در خود کودک و خانواده‌اش شود. این مشکل می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در روابط اجتماعی کودکان شود و آنها را از مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی با دوستان و همسالان خود باز دارد. علاوه بر این، اختلالات غذاخوردن می‌توانند به مشکلات روانی منجر‌شده‌و باعث افزایش استرس و اضطراب در کودکان شوند. از آن جایی که این امر می‌تواند تاثیرات جدی بر روان و احساسات کودکان داشته باشد، درمان و مداخله مناسب برای این اختلالات بسیار حیاتی است.
تاثیرات بر رشد و توسعه کودکان
اختلالات غذاخوردن می‌توانند به‌طور مستقیم بر رشد و توسعه کودکان تاثیر‌گذار باشند. این اختلالات می‌توانند باعث کاهش استرس و اضطراب کودکان در مواقع مختلف نظیر وعده‌های غذایی یا موقعیت‌های اجتماعی شود و از طرف دیگر می‌توانند به افزایش انرژی و بهبود مزاج آنها کمک کنند.
همچنین، می‌توانند کمک کنند تا کودکان نیازهای مغذی لازم برای رشد و توسعه سالم خود را دریافت کنند .همچنین مشکلات جدی سلامتی که ممکن است این اختلالات ایجاد کنند را جلوگیری یا درمان کنند.
نقش گفتاردرمانی در درمان دیسفاژی
گفتاردرمانی یکی از روش‌های موثر در درمان دیسفاژی است که توسط متخصصان گفتاردرمانی یا همان توانبخشان گفتاری (SLP) ارائه می‌شود. این روش شامل شناسایی نشانه‌ها و علائم دیسفاژی، تشخیص تغییرات طبیعی و غیرطبیعی در فیزیولوژی و آناتومی بلعیدن از طریق ارزیابی‌های بالینی و مطالعات مودیفاید باریومی است. همچنین، گفتاردرمانی اطلاعات و مشاوره‌های لازم را به افراد مبتلا به دیسفاژی ارائه می‌دهد .همچنین استراتژی‌هایی را برای کاهش تاثیرات دیسفاژی، از جمله تغییرات در رژیم غذایی و تمرینات حرکتی فراهم می‌کند.
روش‌های گفتاردرمانی برای اختلالات بلعیدن در کودکان
گفتاردرمانی همچنین می‌تواند به بازیابی کنترل موتور دهانی کمک کرده و راهکارهایی را برای تقویت عضلات و تحریک اعصاب در اطراف دهان و گردن ارائه دهد. علاوه بر این، این روش به افراد یاد می‌دهد که چگونه به بهداشت دهانی خود توجه کنند .همچنین از عفونت‌های دهانی جلوگیری کنند، همچنین، بررسی می‌کند که آیا مصرف تغذیه از طریق دهان ایمن است یا آیا ارزیابی لوله تغذیه‌ای مورد توصیه است یا خیر.
تاثیرات مثبت گفتاردرمانی در بهبود اختلالات بلعیدن
گفتاردرمانی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های بلعیدن خود را بهبود بخشند و از عوارض احتمالی آن جلوگیری کنند. این روش با ارائه تمرینات و راهکارهایی برای تقویت عضلات دهان و گلو، به افراد کمک می‌کند، تا بتوانند به‌طور صحیح و بدون مشکلات بلعیدن را انجام دهند. همچنین، گفتاردرمانی به کاهش استرس و اضطراب مرتبط با مشکلات بلعیدن کمک می‌کند و به کودکان اعتماد به نفس بیشتری در انجام فعالیت‌های روزمره می‌دهد.
چگونگی کمک به کودکان با مشکلات بلعیدن
تمرینات و فعالیت‌های کمکی برای بهبود بلعیدن
تمرینات و فعالیت‌های کمکی می‌توانند به کودکان با مشکلات بلعیدن کمک کنند تا عضلات دهان و گلویشان قوی‌تر شوند. این تمرینات می‌توانند شامل حرکات تقویتی دهان و گلو، تمرینات تنفسی و حتی تمرینات موسیقی باشند. این تمرینات به کودکان کمک می‌کنند تا بلعیدنشان بهبود یابد و از مشکلات مربوط به غذاخوردن جلوگیری کنند.
نکات مهم برای والدین در کمک به کودکان با مشکلات بلعیدن
والدین باید به نکات زیر توجه ویژه‌ای داشته باشند تا به کودکان با مشکلات بلعیدن کمک کنند:
- رعایت رژیم غذایی مناسب: اطمینان حاصل شود که غذاهایی که کودک مصرف می‌کند، آسان برای بلعیدن باشند . از قسمت‌هایی مثل بذرها یا مواد خشک خوراکی‌ها خودداری کنید.
- توجه به نشانه‌های بلعیدن نامناسب: اگر کودک نشانه‌هایی مانند گرفتگی یا سرفه هنگام نوشیدن یا خوردن داشته باشد. باید به یک متخصص گفتار و زبان مراجعه کنید.
- حضور در جلسات درمانی: والدین باید به جلسات درمانی کودکان حضور فعال داشته باشند . تمرینات و مشاوره‌های مربوط به بهبود بلعیدن را با دقت دنبال کنند.
نتیجه گیری
دیسفاژی یک اختلال جدی است که می‌تواند تاثیرات جدی بر سلامت کودکان داشته باشد. اما با روش‌های مناسب از جمله گفتاردرمانی و تمرینات فعالیت‌های کمکی، می‌توان به کودکان با مشکلات بلعیدن کمک کرد. همچنین، والدین نیز می‌توانند با رعایت رژیم غذایی مناسب و اطمینان از آسانی بلعیدن غذاها، به کودکان خود کمک کنند. از این رو، تشخیص زودرس و درمان صحیح این اختلال بسیار حائز اهمیت است .
خدمات مرکز گفتار درمانی دکتر ریحانه محمدی
مرکز گفتار درمانی دکتر ریحانه محمدی یکی از معتبرترین مراکز درمانی است که به ارائه خدمات گفتار درمانی می‌پردازد. یکی از خدمات ارائه‌شده توسط این مجموعه گفتاردرمانی برای کودکان مبتلا به اختلال بلع می‌باشد. گفتاردرمانگران در ابتدا کودک شما را معاینه می‌کنند و در صورتی که از ابتلای او به دیسفاژی مطمئن شوند، روش‌های درمانی مناسب را پیشنهاد می‌دهند. بنابراین اگر فکر می‌کنید فرزند شما مبتلا به اختلال بلع است، به ما مراجعه کرده و از خدمات گفتاردرمانی مرکز ما استفاده کنید.
منابع:
Feeding and Swallowing Disorders in Children
Caring for children with swallowing disorders
